हेल्लारो - स्त्रीच्या अंतर्मनाचा ठाव घेणारा गरबा

सन १९७५. कच्छच्या रणात सतत ३ वर्षे पाऊस न पडल्याने रखरखलेलं १०-१५ कुटुंबांच्या वस्तीचं एक गाव. 

सिनेमा सुरू होतो ते एका पौर्णिमेच्या रात्रीला आई अंबेला पावसासाठी साकडं घालणाऱ्या गावातल्या पुरुषांच्या 'तलवार रास'ने. या रास किंवा गरबा मद्ये स्त्रियांना स्थान नाही. त्यांनी घरीच बसायचं, घरातली कामं करायची आणि रोज सकाळी ५-६ किमी दूर पायपीट करत जात पाणवठयावरून पाणी आणायचं. पावसासाठी पुरुषांनी गरबा खेळायचा आणि बायकांनी उपवास करायचे असे नियम.स्त्रियांनी नियमात राहायचं. मान वर करून बघायचं देखील नाही.सगळ्या पुरुषांमध्ये, म्हणजे अगदी लहान आणि म्हाताऱ्या पुरुषांमध्ये मर्दानगी ठासून भरलेली जी ते कधीही आपल्या बायकांवर काढतात. 

अशातच एका कुटुंबातल्या पुरुषाचं लग्न होतं. हा फौजी आहे आणि सध्या भारत-चीन युद्धात हिमालयाच्या सीमेवर आहे. 

लग्नाच्या पहिल्याच रात्री तो त्याच्या मर्दानगी आवाजात बायकोला विचारतो, "तू कितवी पर्यंत शिकलीयस?" 

"सातवी पर्यंत" ती चाचरत उतरते. 

"सातवी म्हणजे खूपच झालं! बरं मी ऐकलंय की जास्त शिकलेल्या मुलींना पंख किंवा शिंगं फुटतात. यातलं तुला काय फुटलंय?" 

कॅमेरा तिच्या वर जातो, तिचा चेहरा घुंघट मध्ये आहे. ती काहीच बोलत नाही. 

तो पुढे सुरु होतो,"तुला जे काही फुटलं असेल पंख किंवा शिंगं ते तू स्वतःच कापून टाक. कारण, जर मी कापायला गेलो तर तू ते सहन करू शकणार नाहीस." 

अशा मर्दाना धमकीने पहिल्या रात्रीपासूनच तो त्याचं पौरुषत्व तिच्यावर लादतो.

तिचं नाव असतं मंझरी..हीच मंझरी पुढे त्या गावातल्या बायकांसाठी आणि पर्यायाने गावासाठी अंबेच्या रूपाने वरदान ठरते. 

त्या संबंध गुजराती लोकांनी भरलेल्या थिएटर मध्ये मी आणि माझा मित्र असे दोघेच मराठी असू कदाचित. 

पण पहिल्या सिनपासून ते शेवट्पर्यंत थिएटर अगदी शांत होतं. तसंही सिनेमा पहिल्या फ्रेमपासून कथेत प्रचंड गुंतवून ठेवतो. 

सिनेमाचं सेटिंग, दिग्दर्शन, पटकथा, संगीत, नृत्य,अभिनय, संवाद सगळेच भारी आहेत. मुख्य कथेला एक उपकथा पण आहे जी त्या ढोलीची (ढोल वाजवणारा) आहे. कच्छच्या रणातल्या वाईड फ्रेम्स आणि त्या रणात ढोलीच्या तालावर सुरु असलेला त्या बायकांचा मन हरवून टाकणारा गरबा.. प्रत्येक प्रसंगानंतर हा गरबा बदलत राहतो. स्वातंत्र्य, मनातला राग, दु:ख, द्वेष,आनंद व्यक्त करण्यासाठी प्रसंगानुरूप गरब्याच्या गाण्यांची प्लेसमेंट अप्रतिम आहे. 

क्लायमॅक्सचा गरबा तर अगदी जबरदस्त, जो त्या सिनेमाचं सार एका गाण्यात सांगून मोकळं करून टाकतो.

स्त्रीच्या अंतर्मनाचा ठाव घेणारा हा रखरखता गरबा नक्की बघा..